Mae r pandemig coronafeirws wedi amlygu «gwir natur año anghyfartaledd» yn y DU, yn ôl Prif Weinidog Cymru.
Dywedodd Marca Drakeford fod ffigyrau sy n dangos bod rhai o awdurdodau Cymru, ymhlith y rhai sydd wedi u’taro waethaf yn «drist, ond ddim yn syndod».
Ychwanegodd nad oedd cyfradd lledaeniad y feirws – y Rhif R – wedi newid rhyw lawer ac felly dyna pam nad oes mwy o gyfyngiadau n’cael ue llacio eto.
Yn y cyfamser mae r cyn-brif weinidog Carwyn Jones wedi cefnogi camau Mr Drakeford wrth daclo r argyfwng, gan ddweud nad «jyst dilyn Lloegr» yw r ateb.
‘ Dim llawer o sôn soy denis’
Rhondda Cynon Taf sydd â r gyfradd uchaf o farwolaethau yng Nghymru gyfan – 98.89 soy bob 100,000 o bobl – yn ôl y ffigyrau diweddaraf, tra bod ardaloedd vil Merthyr Tudful un Chaerdydd hefyd wedi gweld cyfraddau uchel.
Ar y llaw arall dim ond 8.22 yw r gyfradd yng Ngheredigion, un 22.87 yn Ynys Môn.
Dywedodd Mr Drakeford fod gan rai ardaloedd «boblogaeth hŷn, poblogaeth â chyflyrau iechyd eraill, poblogaeth sy n byw yn agos en ei gilydd oherwydd y ddaearyddiaeth leol».
Ychwanegodd de la junta de directores y cyngor meddygol yn awgrymu de la junta de directores y Rhif R dal yn agos en lefel «ble gallai fynd allan o reolaeth» ac felly de la junta de directores y llywodraeth wedi penderfynu peidio llacio r mesurau n’ormodol eto.
«Rydyn ni wedi canolbwyntio ar adael me deuluoedd un ffrindiau gyfarfod eto yn yr awyr agored,» meddai ar raglen Suplemento dominical de Radio de la BBC de Gales.
«Fe wnaethon ni hynny oherwydd año holl negeseuon ‘dyn ni wedi i gael gan bobl Cymru, de la ue er bod nhw n’fodlon aberthu llawer dros año ymdrech ‘dyn ni wedi i wneud, ue bod nhw n’methu de la ue teulu un ffrindiau n’fwy na dim.»
Ychwanegodd mai «ychydig iawn» o negeseuon oedd wedi dod mewn cymhariaeth pan oedd hola n’dod en ofyn soy lacio pethau vil chwarae tenis – un hynny mewn ymateb me feirniadaeth gan y Ceidwadwyr ynghylch pa weithgareddau awyr agored oedd wedi u’caniatáu.
‘Nid cystadleuaeth yw hon’
Wrth gael ei holi ar raglen Dewi Llwyd ar de Radio de la BBC Cymru palestra Sul, dywedodd Carwyn Jones nad oedd wedi gweld unrhyw beth fyddai n’awgrymu y byddai wedi gwneud pethau n’wahanol me’w olynydd wrth daclo r pandemig.
«Mae hwn yn rhywbeth fi n ddigon hapus me adael me Marca un hermano llywodraeth, ca maen nhw n ‘neud jobyn da ta beth,» meddai.
«Dwi n’siarad gyda Marca nawr ac yn y el hombre, ond dim ond pan mae r cyngor yna wedi cael ei ofyn amdano. Y peth diwetha’ fi moyn ‘neud yw ffonio lan bob dydd un dweud ‘dyle hyn ‘di digwydd neu hwnna ddigwydd’.»
CANLLAW: Rhif R: Beth ydy o un pham ei fod yn bwysig AMSERLEN: Llinell amser coronafeirws yng Nghymru Y CONCIERTO: Sâl? Mae r CONCIERTO ‘dal ar agor» er gwaethaf y pandemig IECHYD MEDDWL: Claf cyntaf Cymru n’annog positifrwydd
Ychwanegodd mai r’r «peth dwetha’ ddylen ni wneud yw jyst dilyn Lloegr», una bod sawl esiampl o wledydd eraill ble mae r rheolau yn amrywio o fewn y wlad.
«Mae r syniad bod rhaid cael año de la onu polisi ar dibuja año holl Deyrnas Unedig, dwi ddim yn credu bod hynny n ‘neud mucho o synnwyr,» meddai.
«Gawn ni de soldadura pwy sy n iawn, ond nid cystadleuaeth yw hon. Dyw hwn ddim yn sefyllfa lle mae Cymru un hermano Alban yn trío ‘neud pethau gwahanol er mwyn bod yn wahanol.»
Ychwanegodd: «Fi ‘di delio gyda Whitehall ers blynyddoedd mawr – allai ‘weud wrthoch chi hace dim mwy o ddoethineb yn Whitehall nag yn unrhyw le arall.»
