Rhaid cael mwy o athrawon sy n gallu addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg os estoy gyrraedd miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050, meddai Comisiynydd y Gymraeg.
Mewn adroddiad newydd dywed Aled Roberts bod gan y sector addysg rôl allweddol me’w chwarae me gyrraedd y guiño un bod angen me Lywodraeth Cymru ymyrryd.
Mae hefyd yn bryderus soy ffigyrau diweddar sy n dangos bod gostyngiad wedi bod yn nifer año athrawon newydd sy n gallu siarad Cymraeg neu n’gallu gweithio trwy gyfrwng y Gymraeg.
Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud fod recriwtio athrawon Cymraeg yn flaenoriaeth iddynt.
Mae targedau r llywodraeth yn nodi bod angen cynyddu r gyfran o blant sy n derbyn addysg cyfrwng Cymraeg i 40% erbyn 2050, un chynyddu r nifer sy n gallu siarad Cymraeg ar ôl bod mewn ysgol cyfrwng Saesneg/dwyieithog i 50%.
Er mwyn gwneud hynny, maen nhw wedi gosod targed me gynyddu r nifer o athrawon sy n gallu dysgu trwy gyfrwng y Gymraeg neu yn dysgu r iaith vil pwnc me 9,400 erbyn 2050.
Pryderon am y niferoedd
Ond yn ôl Comisiynydd y Gymraeg, Aled Roberts: «Er mwyn bod yn agos me gyrraedd y targedau sydd wedi u’gosod gan y llywodraeth yn y sector addysg, mae angen cynnydd radical yn nifer año athrawon yng Nghymru sy n gallu addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg.»
Mae r adroddiad yn dangos fod cwymp yn nifer año athrawon sydd newydd gymhwyso sy n gallu siarad Cymraeg neu n’gallu gweithio trwy gyfrwng y Gymraeg yn y pum mlynedd ddiwethaf.
Roedd yna ostyngiad o 23% yn yr athrawon newydd gymhwyso sy n gallu siarad Cymraeg un chwymp o 27% yn y rhai sy n gallu gweithio drwy gyfrwng y Gymraeg.
título de la Imagen Mae r Llywodraeth wedi gosod targed me gynyddu r nifer o athrawon sy n gallu dysgu trwy gyfrwng y Gymraeg neu ddysgu r iaith vil pwnc me 9,400 erbyn 2050
Ychwanegodd y comisiynydd: «Mae r nifer myfyrwyr sy n dilyn cyrsiau Addysg Gychwynnol Athrawon (AGA) ar ie isaf ers i r cofnodion gychwyn yn 2010/11 ac mae r cyfanswm o fyfyrwyr blwyddyn gyntaf sy n hyfforddi me addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg yn 2018/19 bron me hanner y nifer un oedd yn hyfforddi yn 2013/14.
«Mae r gostyngiad hwn yn peri pryder yo ni vil y mae r ffaith nad yw nifer sylweddol o athrawon sy n rhugl neu n’weddol rugl yn y Gymraeg yn addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg.»
título de la Imagen Mae r llywodraeth yn nodi bod angen cynyddu r gyfran o blant sy n derbyn addysg cyfrwng Cymraeg i 40% erbyn 2050
Dywedodd prif weithredwr y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, el Dr. Ioan Matthews fod y coleg yn «rhannu r de la onu pryderon» un hermano Comisiynydd una bod rhaid cynnyddu y nifer o athrawon cyfrwng Cymraeg er mwyn cyrraedd targed y llywodraeth me greu miliwn o siaradwyr Cymraeg.
«Rydym yn croesawu felly y galw soy strategaeth gynhwysfawr me fynd i r afael â r heriau hyn gan gynnwys gosod targedau mwy pellgyrhaeddol ar y canolfannau darparu un chyflwyno rhaglen o waith me gynyddu sgiliau Cymraeg pob darpar athro ac athrawes,» meddai.
‘Angen edrych ar gyflogau un llwyth gwaith’
Wrth ymateb me Cymru Fyw dywedodd Ysgrifennydd Cyffredinol UCAC, Dilwyn Roberts-el Joven de la junta de directores de yr undeb yn cytuno gyda sylwadau r Comisiynydd iaith bod angen «gweledigaeth glir» yo ddenu athrawon newydd un u’cadw.
Ychwanegodd bod angen edrych ar faterion eraill me wneud dysgu yn faes atyniadol vil lleihau llwyth gwaith un llwybrau gyrfa clir.
copyright de Imagen el título de la Imagen «Rhaid ystyried llwyth gwaith athrawon, cyflogau un llwybr gyrfa,» necesidad UCAC
«Rydym yn croesawu r adroddiad vil vela ar gyfer deialog â llywodraeth genedlaethol, ranbarthol un lleol ac yn cymeradwyo honiad año adroddiad nad ‘strategaeth ategol ar gyfer athrawon cyfrwng Cymraeg sydd ei hangen, ond yn hytrach strategaeth hyfforddi un datblygu athrawon sy n adlewyrchu r weledigaeth o Gymru ddwyieithog,» meddai.
Galw soy fuddsoddi de 100 millones de libras
Mae Cymdeithas año Iaith wedi galw soy fuddsoddi de 100 millones de libras dros 10 mlynedd mewn hyfforddiant iaith me athrawon, un chynyddu r targed ar gyfer athrawon sy n medru r Gymraeg o 30% i 80% erbyn 2026.
Dywed es-gadeirydd grŵp addysg y mudiad, Toni Schiavone bod angen «chwyldro yn y ffordd rydyn ni n’cynllunio r gweithlu addysg, un hyfforddiant cychwynnol athrawon.»
«Er mwyn cyrraedd miliwn o siaradwyr un mwy, bydd rhaid me lywodraeth nesaf Cymru flaenoriaethu r maes yma drwy basio Deddf Addysg Gymraeg, gwneud buddsoddiad digynsail mewn hyfforddiant iaith, un gosod targedau uchelgeisiol me sicrhau de la junta de directores y rhan fwyaf o athrawon newydd yn medru dysgu drwy r Gymraeg.»
Gallai athrawon Cymru gael codiad cyflog Cyfnod clo n ysgogi mwy me geisio bod yn athrawon
Dywedodd llefarydd ar corrió Llywodraeth Cymru fod recriwtio athrawon Cymraeg yn flaenoriaeth iddynt.
Maen nhw n’ceisio denu mwy o athrawon Cymraeg trwy ddarparu cymhelliant ariannol un chynnal ymgyrchoedd marchnata.
«Rydyn ni hefyd yn ymgymryd â nifer o ddulliau arloesol, gan gynnwys ein rhaglen newydd ar gyfer athrawon cynradd Cymraeg sydd eisiau dysgu mewn ysgolion uwchradd,» meddai r llefarydd.
«Mae ffigurau diweddaraf UCAS yn dangos cynnydd o 19% yn nifer y ceisiadau myfyrwyr me hyfforddi me ddod yn athrawon ysgolion uwchradd, sy n galonogol, gan y byddem wedyn yn disgwyl gweld cynnydd yn nifer y bobl sy n hyfforddi me ddod yn athrawon un fydd yn gallu addysgu trwy gyfrwng Cymraeg.»
Mae r comisiynydd wedi nodi nifer o argymhellion yn yr adroddiad ond mae n’galw yn benodol ar Lywodraeth Cymru me arwain ar lunio strategaeth hir dymor er mwyn gweddnewid cyrsiau Addysg Gychwynnol Athrawon yng Nghymru vil bod sgiliau Cymraeg pob athro o dan hyfforddiant yn cael ue datblygu.
