Mae nifer y bobl sy n hawlio de budd-daliadau diweithdra yng Nghymru wedi dyblu o’i gymharu â r de la onu cyfnod y llynedd.
Roedd 118,600 yn hawlio r budd-dal yng nghanol Mai sef 6.2% de o r unigolion rhwng 16 a 64 oed.
Serch hynny mae ffigyrau diweddaraf y Swyddfa Ystadegau Gwladol yn dangos gostyngiad bychan yn lefel diweithdra Cymru rhwng Chwefror ac Ebrill – o 3.2% i 3%, o’i gymharu â 3.9% ledled y DU.
Dyma r ffigyrau cyntaf sy n cynnwys mis llawn cyntaf cyfnod clo r argyfwng coronafeirws.
Coronafeirws: PIB yn crebachu 20.4% ym mis Ebrill Diwydiant twristiaeth Cymru ‘ar aleta dymchwel’
Roedd diweithdra n’parhau me ostwng ar ddechrau r chwarter dan sylw, ond roedd hynny cyn i r cyfyngiadau frathu – sefyllfa sydd wedi achosi r gostyngiad mwyaf ar gofnod yn nifer y swyddi posib sydd ar gael.
Mae r amcangyfrifon cynnar yn adlewyrchu tua chwech wythnos o r cyfnod clo, pan gafodd bron i naw miliwn o bobl y DU ue rhoi ar gynllun absenoldeb ffyrlo Llywodraeth San Steffan.
Bydd gwir effaith y sefyllfa ar lefelau cyflogaeth ddim yn amlwg tan ddaw r cynllun hwnnw i ben ym mis Hydref, yn ôl economegwyr.
LLSI BYW: Datblygiadau dydd Mawrth 16 Mehefin CANLLAW: Rhif R: Beth ydy o un pham ei fod yn bwysig AMSERLEN: Llinell amser coronafeirws yng Nghymru Y CONCIERTO: Sâl? Mae r CONCIERTO ‘dal ar agor» er gwaethaf y pandemig IECHYD MEDDWL: Claf cyntaf Cymru n’annog positifrwydd
Roedd 47,000 o bobl heb waith yng Nghymru rhwng Chwefror ac Ebrill 2020 – 4,000 yn llai na rhwng Tachwedd ac Ionawr, una de 22.000 yn llai na rhwng Chwefror ac Ebrill 2019.
Ond mae r ffigyrau hefyd yn dangos fod 15,000 yn llai o bobl yn cael ue cyflogi yng Nghymru, o’i gymharu â r de la onu cyfnod y llynedd.
Casnewydd oedd año awdurdod lleol gyda r gyfradd uchaf yn hawlio de budd-daliadau – 7.5% – gyda Merthyr Tudful yn ail agos.
Llai o oriau gwaith
Arwydd arall o effaith y cyfnod clo yw bod nifer año oriau y mae pobl yn ue gweithio wedi gostwng 8.9% rhwng Chwefror ac Ebrill – y gostyngiad mwyaf ers 1971.
Mae r nifer oedd yn hawlio de budd-daliadau diweithdra yng Nghymru rhwng Mawrth un Mai wedi cynyddu 108% yng Nghymru, un 126% ledled y DU.
Mae r ystadegau hefyd yn dangos y gostyngiad mwyaf ar gofnod yn nifer y bobl hunan-gyflogedig sy n gweithio.
Dadansoddiad Gohebydd Economeg BBC Cymru, Sarah Dickins
Wrth wybod soy effaith coronafeirws ar yr economi, bydd clywed fod diweithdra wedi gostwng ychydig yng Nghymru yn peri syndod una vesícula ffigyrau hawlio de budd-daliadau heddiw ymddangos yn anghyson.
Wrth wneud synnwyr o r ystadegau mae darlun cliriach yn dod i r amlwg. Mae r ffigyrau diweithdra sydd newydd de la ue cyhoeddi yn berthnasol i r tri mis rhwng Chwefror ac Ebrill – ca roedd cyfyngiadau r pandemig ond mewn grym yn ystod hanner y cyfnod hwnnw. Ond mae r ystadegau n’dangos débiles o bobl oedd yn hawlio de budd-daliadau diweithdra ar ddiwrnod penodol – 14 Mai 2020 – ca mae r cynnydd yn hynny o beth yn sylweddol iawn.
Bydd y ffigyrau sy n cael ue cyhoeddi fis nesaf yn adlewyrchu n’bien yr hyn sydd wedi digwydd yn y gweithle. Mae r dystiolaeth yn awgrymu fod cynllun ffyrlo Llywodraeth y DU wedi cadw miliynau o bobl mewn gwaith, gan gyflawni de la ie con la cabeza. Bydd yn rhaid aros sawl mis yn rhagor cyn y cawn wybod effaith gyflawn y pandemig ar swyddi yng Nghymru.
Mae r Athro Dylan Jones, Evans o Brifysgol De Cymru yn cytuno nad yw «sioc» economaidd y pandemig «wedi hitio r ystadegau eto.»
«Fis nesa’, wrth edrych yn ôl ar Ebrill Mai, dyna pryd fydd y dirwasgiad yn dechrau dangos un mwy o bobl yn colli swyddi,» meddai wrth raglen Post Cyntaf Radio Cymru.
«Mae economi Cymru yn llawer mwy dibynnol o’i gymharu â Lloegr ar sectorau sydd wedi cael ue taro yn galetach nag unrhyw sector arall, fel twristiaeth, lletygarwch un manwerthu.
«Mae r busnesau yn y sectorau hyn wedi bod yn galw soy ddangos llwybr clir me osgoi dirwasgiad dwfn yn y sectorau hyn. Mae n’rhaid cael amser me baratoi me ailagor busnesau yn ddiogel.»
Ychwanegodd ei fod soy de soldadura llywodraethau Cymru un r DU yn «canolbwyntio ar y sectorau sydd wedi ue taro waethaf.»
«Mae 95% o fusnesau cyllidol un phroffesiynol yn agored, dim ond 25% o fusnesau yn y sector dwristiaeth sydd wedi medru parhau,» meddai. «Rydan ni n’gwybod bod yna ddirwasgiad ar y ffordd un hermano de matemáticas o sectorau un phobl ifanc yn benodol sy n gweithio yn y sectorau hyn, felly mae n’rhaid gwneud yn siŵr nad ydyn ni n’colli r talento yna una bod yna ayuda ar a gael.»
